Staza taktyczna - zastosowania, sposób działania, różnice między modelami

W świetle napiętej sytuacji geopolitycznej wiele osób szuka sposobów, które pomogą im ratować życie w sytuacji kryzysowej, w tym, opasek zaciskowych lub, innymi słowy, staz taktycznych.

Z powodu jeszcze niedawnego demonizowania staz taktycznych w ratownictwie cywilnym niestety często ludziom brakuje odpowiedniej wiedzy, pozwalającej na szybkie i skuteczne zastosowanie stazy taktycznej do tamowania krwotoków. W tym blogu przybliżymy różnice pomiędzy różnymi modelami staz taktycznych, przedstawimy ich ogólny sposób działania oraz zaprezentujemy różnice, mogące często stanowić o życiu lub śmierci poszkodowanego.

Co to jest staza taktyczna i dlaczego nie każda opaska uciskowa jest stazą

Staza taktyczna jest środkiem opatrunkowym, pozwalającym zamknąć światło naczyń krwionośnych poprzez ucisk. Pierwsze zastosowanie opasek uciskowych w tym charakterze, datuje się na 1674 rok, kiedy to chirurg armii francuskiej Etienne Morel opisał po raz pierwszy zastosowanie opaski uciskowej do tamowania masywnych krwotoków na polu bitwy.

Obecny rozwój staz taktycznych oraz sposobów i zasad ich stosowania zawdzięczamy powołanemu w 2002 roku komitetowi Tactical Combat Casualty Care, odpowiedzialnemu za opracowywanie i rozwój technik oraz środków ratowania życia na współczesnych polach walki.

No dobrze, ale dlaczego opaska uciskowa nie może być stosowana jako staza taktyczna? Różnica polega na tym, że stazy taktyczne służą do całkowitego zamknięcia światła naczyń krwionośnych i są specjalnie do tego stworzone, czego przykładem może być na przykład charakterystyczny krępulec.

Niestety nieposiadające odpowiedniego doświadczenia osoby mogą uznać opaski uciskowe stosowane na przykład w gabinetach do pobierania krwi jako tańszy odpowiednik stazy taktycznej, co jest błędnym i potencjalnie niebezpiecznym założeniem, mogącym skutkować utratą życia przez poszkodowanego.

Tego typu opaski uciskowe zmniejszą światło naczyń krwionośnych, jednocześnie zmniejszając krwawienie, ale nie nadają się do opanowywania masywnych krwotoków, a ich zabezpieczenia przed zluzowaniem nie dają żadnej pewności.

Do czego służy taktyczna opaska uciskowa - sposób na opanowanie masywnych krwotoków

Cytując zalecenia International Trauma Life Support i Europejskiej Rady Resuscytacji stazy taktyczne służą do tamowania masywnych krwotoków z kończyn poprzez zamknięcie światła naczyń krwionośnych w przypadku gdy inne metody (uniesienie kończyny, uciskanie miejsca krwawienia, opatrunek uciskowy) nie dają rady, wypadkach masowych, amputacjach urazowych i zmiażdżeniach.

Według instrukcji wojskowych w tym TCCC stazy taktyczne powinny być stosowane jako pierwszy środek tamowania krwotoków w sytuacjach bojowych jeśli strefa nie jest w pełni zabezpieczona, dając czas na jej zabezpieczenie, a następnie zajęcie się ranami nie narażając się na utratę życia.

Jak zakładać stazę taktyczną - szybka reakcja, czy książkowe postępowanie

Według specjalistycznych wytycznych staza taktyczna powinna być zakładana 5 centymetrów nad raną, nigdy jednak pod łokciem czy kolanem lub na stawie. W sytuacjach krytycznych jednak najważniejszy jest czas, jaki upłynął od powstania rany do zatamowania krwotoku.

Z tego też powodu, w zastosowaniach taktycznych i sytuacjach, kiedy określenie położenia rany jest niemożliwe lub utrudnione stazę taktyczną zakłada się na kończynie jak najwyżej, a następnie przystępuje do szukania i opatrywania rany.

Po założeniu stazy taktycznej należy na specjalnie przeznaczonym do tego miejscu na opasce lub w widocznym miejscu na poszkodowanym zapisać godzinę założenia stazy w formacie 24-godzinnym oraz na czole, lub policzku poszkodowanego napisać literę T, dającą ratownikom znać, że pacjent ma założoną stazę taktyczną już przy powierzchownych oględzinach.

Jaka staza taktyczna będzie dla mnie najlepsza - przegląd i porównanie modeli

Na rynku istnieje kilka różnych odmian staz taktycznych jednak ich jakość, tempo oraz sposób zastosowania mogą bardzo się od siebie różnić. Stąd chcielibyśmy wam zaprezentować i pokrótce omówić rodzaje staz taktycznych dopuszczone do użytku przez TCCC (Tactical Casualty Combat Care), które na pewno was nie zawiodą w sytuacjach alarmowych, jak i wspomnieć o ciekawych modelach.

Pierwszym modelem, jaki chcielibyśmy zaprezentować, jest staza taktyczna CAT, czyli Combat Application Tourniquet. Jest to dobrze znana opaska uciskowa mająca za sobą duży bagaż doświadczeń na polach bitew. Nic więc dziwnego, że główna staza taktyczna armii amerykańskiej osiągnęła już siódmą generację.

Staza ta składa się z opaski rzepowej zakończonej z jednej strony przelotką, a z drugiej lekko zaostrzoną końcówką z doszytym czerwonym elementem, krępulca, oraz systemu blokady krępulca, zaopatrzonemu w szarą taśmę rzepową do zapisania godziny założenia stazy taktycznej na poszkodowanym.

Drugim modelem opaski uciskowej, jaki chcielibyśmy państwu przedstawić jest staza taktyczna SOFTT W. Jest to opaska uciskowa opracowana przez członków amerykańskich sił specjalnych w trakcie misji w Afganistanie w 2003 roku. Znana ze swej odporności na wszelkie warunki atmosferyczne i taktyczne z poprawionymi w wersjach 4 i 5 problemami utrudniającymi założenie jedną ręką staza taktyczna SOFTT W jest częstym wyborem wśród sił specjalnych na świecie, jak również preferowaną opaską uciskową dla 7 z 10 najlepszych amerykańskich departamentów policji.

Różnica konstrukcyjna względem opisywanej wcześniej stazy taktycznej CAT polega na zastosowaniu aluminiowego krępulca w miejsce polimerowego, systemie blokowania opartym na trójkątnym elemencie przelotce oraz dodanym w stosunku do poprzednich wersji dodatkowym systemie chwilowego blokowania krępulca, którego duży ekwiwalent jest głównym systemem blokującym w stazach typu CAT. Opaski uciskowe SOFTT W posiadają również wygodny system informujący o dostatecznym wybraniu luzu w trakcie wstępnego zakładania opaski, jak i metkę z miejscem na wpisanie godziny jej założenia.

Trzecim produktem w kolejce do przedstawienia jest staza taktyczna SAM XT będąca prawdopodobnie najbardziej zaawansowaną technologicznie stazą taktyczną dostępną na rynku. Ta opaska uciskowa korzysta z opatentowanego zapięcia TRUFORCE™ blokującego taśmę opaski uciskowej po wybraniu całego luzu i oznajmiającego to wyraźnym kliknięciem. Następnie staza taktyczna ściskana jest poprzez użycie metalowego krępulca, który blokowany jest w miejscu dokładnie w ten sam sposób, jak w przypadku opasek uciskowych CAT. Jak wszystkie powyższe modele, również i ta staza taktyczna znalazła się w dopuszczeniu rady TCCC.

Dostępną na rynku i popartą badaniami jest również staza taktyczna RATS. Jest to o tyle ciekawa konstrukcja, że nie ma żadnych elementów wspólnych z opisywanymi wcześniej opaskami uciskowymi. Produkt ten składa się z nylonowej taśmy z rdzeniem z galwanizowanej gumy oraz metalowej płytki pełniącej jednocześnie rolę przelotki i blokady. Sposób założenia opaski uciskowej RATS polega na przełożeniu rannej kończyny przez pętlę, a następnie jej zaciśnięcie oraz mocne okręcanie taśmy wokół kończyny do ustania krwotoku, a na koniec zablokowanie jej o wycięcia w płytce.

Wspomnieniem honorowym w tym opisie będzie wątpliwej skuteczności, aczkolwiek popularny w popkulturze i rosyjskich filmach żgut, czyli rosyjska wersja opaski uciskowej, której bliżej do opaski do pobierania krwi, niż pełnoprawnej stazy taktycznej. Żgut składa się z gumowej taśmy z otworami oraz dwóch „grzybków” pełniących funkcję blokady po założeniu. Uzyskanie pełnego zamknięcia światła tętnicy przy wykorzystaniu tego produktu jest wysoce wątpliwe. Toteż wspominamy o nim bardziej w charakterze przestrogi.

Słowo przestrogi - nie warto oszczędzać na ratowaniu życia

Mimo iż ceny staz taktycznych mogą wydawać się wysokie, to należy pamiętać, że tylko kupując oryginalne produkty, możemy mieć pewność, że w sytuacji krytycznej staza nie ulegnie uszkodzeniu, stwarzając ryzyko szybkiego wykrwawienia poszkodowanego, który był już teoretycznie zabezpieczony.

Kupując kopie nieznanych firm, stwarzamy tylko iluzję skutecznego zaopatrzenia rany, produkty takie są wątpliwej jakości i powinny być stosowane tylko do treningów przy zachowaniu środków bezpieczeństwa. Dlatego kompletując wyposażenie swojej apteczki pierwszej pomocy lub kieszeni medycznej zadbaj o wybór sprawdzonych, certyfikowanych marek - znajdziesz je również w naszej ofercie.

Przeczytaj nasze artykuły o pierwszej pomocy:

• Indywidualny pakiet medyczny, IFAK, IPMED… - Rodzaje i przeznaczenie apteczek wojskowych
• Apteczki - ważny, często zaniedbywany temat.

Sprawdź również naszą ofertę na kategorii apteczki pierwszej pomocy.