A nóż się przyda… cz. 3: Jak bezpiecznie obchodzić się z nożem?

Nóż to narzędzie równie użyteczne, co niebezpieczne. Teoretycznie sprawa jest prosta – jest głownia z ostrzem do cięcia oraz rękojeść do trzymania. Sprawa komplikuje się natomiast, kiedy przychodzi do praktyki. Wtedy bywa, że potrzeba plastrów, a niekiedy i szwów. Dlatego też poniżej przedstawimy Wam kilka porad odnośnie bezpiecznego posługiwania się nożem, które wynikają z naszego doświadczenia. Niektórzy mogą je znać, inni nie. Tak czy inaczej – warto powtórzyć.

Ostrz swój nóż. Wydaje się to niby oczywiste, ale gdzieniegdzie można spotkać się z mitem, jakoby stępiony nóż był bezpieczniejszy niż naostrzony. Otóż nic bardziej mylnego. W pracę tępym nożem należy włożyć więcej siły niż w tę samą czynność wykonywaną nożem naostrzonym. Łatwiej wtedy o ześlizgnięcie się ostrza z ciętej powierzchni. Zresztą nawet jeżeli nóż nie jest dość ostry, aby poradzić sobie z Paracordem, czy patykiem, to skórę i tak rozpłata bez problemu. O tym, w jaki sposób naostrzyć nóż napiszemy w kolejnych częściach naszego poradnika.

Zawsze tnij OD siebie. Prawdziwą plaga wśród początkujących użytkowników jest cięcie DO siebie. Nieraz dzika ekwilibrystyka wyprawiana przy użyciu tępego noża może budzić solidny niepokój obserwatora. Młodzi pasjonaci noży często zapominają, że zazwyczaj po przecięciu danego materiału, ramię siłą bezwładności pokonuje jeszcze kilkanaście, kilkadziesiąt centymetrów, zwłaszcza jeżeli w ruch włożyło się sporo siły, bo nóż do najostrzejszych nie należy. Nic złego nie powinno się stać, jeżeli ostrze trafi wtedy w powietrze. Gorzej, jeżeli będzie to dłoń dzierżąca bułkę czy klatka piersiowa, przy której dla lepszego oparcie była trzymają racja żywnościowa.

Nie nadziej się na swój nóż. Ten punkt dedykujemy zwłaszcza żołnierzom i graczom ASG noszącym noże wysoko na szelkach oporządzenia albo wysoko z tyłu pasów. Czasem to prosta droga do nagrody Darwina. Szczególnie w przypadku żołnierzy nóż (taki Ka-Bar na przykład) może posłużyć także jako broń w sytuacji podbramkowej i jego szybkie dobycie może stanowić o „być albo nie być” posiadacza. Wszystko jasne – pamiętaj tylko, żeby umieścić nóż na swoim oporządzeniu w taki sposób, żeby ani podczas wyciągania, ani chowania nie ryzykować poderżnięcia gardła czy polowej punkcji lędźwiowej. Podczas dobywania narzędzia może być ciemno, a Ty możesz być zmęczony, głodny i niewyspany. Warto wybrać taką pozycję dla noża, żeby siedział sztywno, zawsze w tej samej pozycji, najlepiej ostrzem w dół, gdzieś z przodu lub z boku oporządzenia, w każdym razie tam, gdzie masz dostęp bez zbędnego wykrzywiania ręki. Czasami przyda się do takiego montażu Tek-Lok albo klips MALICE.

Nie spiesz się, jeżeli nie musisz. Pośpiech zazwyczaj wskazany jest przy łapaniu pcheł. Jeżeli mówimy o pracy nożem, lepiej zrobić coś dwa razy wolniej i staranniej niż szybko i pokaleczyć się, tracąc pięć razy więcej czasu na założenie opatrunku.

Używaj noża właściwego do danej pracy. Krzesanie ognia wielkim kukri na pewno wygląda efektywnie, zwłaszcza w oczach laików. Chyba, że wbijesz go sobie w kciuk. Znamy jeden przypadek takiego zawodnika, który rozpoczął dzień jako instruktor na obozie survivalowym, a skończył jako pacjent na SOR pobliskiego szpitala powiatowego. Czasami do naostrzenia patyka na kiełbasę lepiej użyć foldera, czy Mory, nawet jeżeli leży kawałek dalej. A tego dużego BK, którego masz w ręku zostawić sobie do batonowania polan na ognisko.

Pilnuj swojego noża. Noże, zwłaszcza takie w stonowanych kolorach (czyli niemal wszystkie poza kilkoma wyjątkami) mogą zlać się z leśnym podłożem, czy ciemniejszą wykładziną. A wtedy – zgodnie z prawem Murphy’ego – ktoś pewnie na nim usiądzie, czy na niego nadepnie i pewnie zrobi sobie krzywdę. Noże odłożone na krawędzi stołu lubią też spadać i boleśnie wbijać się w stopy.

Czyść nóż zawsze od grzbietu. O wiele lepiej skaleczyć się nożem czystym niż brudnym Nóż po pracy trzeba umyć i wyczyścić. Inaczej zardzewieje, albo zalęgnie się na nim jakieś paskudztwo. Przy czym trzeba pamiętać, że nóż czyści się zawsze od „tępej” strony, czyli od grzbietu głowni. W przeciwnym razie chusteczka/szmatka może się przeciąć. I to razem z palcami.

Ogólnie wszystkie te porady sprowadzają się do jednego – z nożem trzeba ostrożnie, bo to nie zabawka. Nawet jeżeli nie wiesz, jak zabrać się za cięcie czegoś, trzymaj się tych kilku podstawowych reguł, a wszystko powinno być dobrze. Co prawda podobno „nożownik” bez zacięcia, to jak żołnierz bez karabinu, ale też nie musi być to kilkunastocentymetrowa szrama.